Devrim Kök ‘Antalya’da Domates Üreticisi Perişan’

Örtüaltı Tarım Alanlarının %38,24’ünü barındıran, Türkiye’deki cam sera alanının %82,77’si ve plastik sera alanının ise %52’sine sahip olan Antalya’da, özellikle Rusya ile yaşadığımız krizden sonra, Rusya’nın Türk mallarına ambargo koyması Antalya’lı çiftçiyi üreticiyi perişan etmiştir.

Daha şubat ayında olmamıza rağmen iç ve dış piyasalarda yaşanan sıkıntılar 2016 yılının Antalya’lı üretici açısından ne kadar zor geçeceğinin göstergesidir.

Antalya, yıllık yaklaşık 2.6 milyon tonluk üretimiyle Antalya Türkiye’nin bir numaralı domates üreticisi konumundadır. Başta, Aksu, Serik, Kumluca, Elmalı, Kaş, kepez, Alanya, Gazipaşa olmak üzere Antalya’nın 19 ilçesinin tamamında üretilen domatesin fiyatının yaşanan krizler nedeniyle düşmesi sonucu, üreticiler ürettikleri domatesleri maliyetlerinin altında satmak zorunda kalmaktadırlar.

Sadece fide fiyatının 650-750 kuruş arasında maliyeti varken, üreticiler ürettiği birinci kalite domatesi 900 kuruş ile 1 Tl arasında satmak zorunda kaldılar. Şu anda 500 kuruş civarına düşmüş durumda. Bu maliyetlere gübre, işçilik ve diğer maliyetlerde eklendiğinde domates üreticisi maliyetinin ancak yarısına ürününü satabilmektedir. Hükümetin gübrede KDV’yi sıfırladık demesine rağmen fiyatı 60 TL olan gübre 55 TL’ye satılmakta. Böyle giderse birçok domates üreticisi kapısına kilit vuracak.

Antalya’lı domates üreticisi ürününü satamadığı için, son zamanlarda Urfa bölgesinden gelen tücarrlar, üreticinin 1-1.5 liraya mal ettiği ürününe yarı fiyat vermekte, üretici de çaresiz zararına da olsa ürettiği domatesi satmak zorunda kalmaktadır. Üreticinin, çiftçinin maliyetinin yarı fiyatına sattığı domatesin tezgâhtaki fiyatı ise 4-5 TL arasındadır.

Bir taraftan Antalya’lı çiftçi zarar ederken diğer taraftan birileri yaşanan krizi bahane edip üreticilere maliyetinin altında fiyat vererek neredeyse dört beş kat kar elde etmektedir. Çitçi zarar ederken aracılar çiftçilerin üzerinden büyük rant elde etmektedir. 12 kilogram gelen 1 sandık domates için verdikleri fiyat 2 TL dir. Çiftçinin ürettiği 100 sandık domates, yani 1200 kilogram domates ancak 200 TL ediyor.

Bu durumu protesto eden Antalya’lı çiftçiler ürettiği domatesleri yarı fiyatına, zararına satmak yerine ineklere yedirmek zorunda kalmışlardır. İlerleyen günlerde bu krizin artarak devam edeceği aşikardır. Antalya’lı domates üreticileri bir taraftan 2B borçları, banka kredileri, biriken elektrik su faturalarını ödeyebilmek için tarlalarını yok pahasına satıyorlar. Borçlarını topraklarını satarak ödemeye başladılar.

Tarım Bakanlığı bir an önce bu duruma el koymalıdır. Üreticinin kanını emen bu spekülatörlerden ve yaşanan krizden domates üreticilerini kurtarmanın yollarını bulmak zorundadırlar.

Devrim KÖK

  Antalya Milletvekili