Çiftçi-Sen: Köylünün Yerel Tohum Üretme Hakkı Elinden Alınıyor

Üretilmesi ve Pazarlanmasına Dair Yönetmelik” 19 Ekim’de Resmi Gazete’de yayımlandı.

Yerel tohum çeşitlerinin çoğaltımı, pazarlanması, yerinde idamesi ve sürdürülebilir kullanımı ile ilgili kurallar getiren yönetmelik, ticareti yapılacak yerel çeşitlerin kayıt altına alınması, tohumluk üretimi ve tohumlukların piyasaya arzına dair esasları da kapsıyor.

Ekoloji Kolektifi’nden Av. Fevzi Özlüer, konuya ilişkin Twitter yaptığı paylaşımlarda “Yönetmeliğe göre endüstriyel tohumu satamayan çiftçi şimdi kendi ayırdığı tohumluğu da patentini almazsa satamayacak.

Patent uygulaması küçük çiftçinin elinden üretim araçlarının alınmasının bir yolu” dedi.

Çiftçi-Sen’den yönetmeliğe tepki

Çiftçi Sendikaları Konfederasyonu da (Çiftçi-Sen) Tarım ve Orman Bakanlığı’nın yerel tohum çeşitlerinin patentlenmesiyle ilgili yönetmeliğine tepki gösterdi.

karasaban.net’te yayımlanan açıklamada, “Köylülerin ortak varlıkları olan bu yerel tohumlar, bakanlığın çıkardığı söz konusu yönetmelikle şimdi bireylerin ve şirketlerin malı haline getiriliyor” ifadesi kullanıldı.

Bakanlığın çıkardığı yönetmelikle yerel tohumları özelleştirdiğini belirten Çiftçi-Sen, açıklamada şunları kaydetti:

“AKP Hükümeti, 2006 yılında çıkardığı 5553 sayılı Tohumculuk Kanunu ile tohum şirketlerinin birliği olan Tohumcular Birliği’ne tohumun kontrolünü vermişti.

Köylünün elinde kendi yerel tohumu olduğu sürece şirketlerin tohuma dolayısıyla tarım ve gıdada kontrolü tam sağlayamayacağı görüldüğü için yasanın şirketler aleyhine olan eksikliğini tamamlamak üzere bu yönetmelik çıkartılmıştır.

Bu yönetmelikle köylülerin binlerce yılda ortak bilgi ve kültürle geliştirdikleri ortak değerleri ve varlıkları olan yerel tohumlar gasp edilip onlardan kopartılmaktadır. Köylüleri şirketlere doğrudan köle yapacak olan bir mevzuat düzenlemesidir”

Köylüler, Şirketlere Köle Yapılacak

Yönetmeliğin “Köylüleri şirketlere doğrudan köle yapacak olan bir mevzuat düzenlemesi” olduğunu savunan Çiftçi-Sen, açıklamanın devamında “Şirketler, tarım ve gıdayı tamamen kontrollerine almak için yerel tohumu da ele geçirmek istiyor.

Hükmet de yerel tohum yönetmeliğini çıkararak köylünün yerel tohum üretme hakkını elinden alıyor, bireyleri ve şirketleri köylülerin ortak varlığı olan yerel tohumların sahibi haline getirmenin yolunu açıyor” dedi.

Köylülerin tohum konusunda evrensel hakları olduğunu belirten Çiftçi-Sen, bu hakların “Birleşmiş Milletler Köylü Hakları ve Köyde Yaşayan Diğer İnsanların Hakları Bildirgesi”nin 19. maddesinde “Tohum Hakkı” başlığıyla yer aldığını hatırlattı.

Tohum Canlıdır

Çiftçi-Sen, açıklamanın sonunda yerel tohumun, şirketlerin hibrit tohumları gibi stabil olmadığını belirterek şu ifadeleri kullandı:

“Bu yılın tohumu önümüzdeki yılın tohumuna, önümüzdeki yılın tohumu da bir sonraki senenin tohumuna benzemez. Yerel tohumlar her yılın iklim koşullarına kendini uyarlayarak var olur.

Yerel tohum, şirketlerin hibrit tohumları gibi stabil olmadığı, canlı olduğu için kayıt altına alınarak sahiplenilmesi\sahiplendirilmesi doğru bir politika değildir.

Doğa koşullarında yetişmiş tohumların özgürce kullanılması yönetmeliğin amaç maddesinin tersine genetik erozyona neden olmaz genetik erozyonu önler.

Tohumu bireylerin, şirketlerin üzerine kayıt ederek (tapusunu vererek) sahiplendirmek tarım ve gıdanın geleceğini karartır”sendika.org