Yargı Bağımsızlığı Tarlada, Yargıda Yeni Düzen TBMM’de
- Yazan Haber Kaktus
Adalet Bakanlığı tarafından yargıda mutlak kontrol için hazırlanan Danıştay Kanunu’ndaki değişiklikle ilgili kanun tasarısı Binali Yıldırım tarafından TBMM Başkanlığı’na gönderildi. Tasarı eğer yasalaşırsa Danıştay ve Yargıtay’daki daire sayısı azalacak, üyelere 12 yıl görev süresi getirilecek ve not uygulaması geri gelecek.
Adalet Bakanlığı’nın yargıda tam kontrol için hazırladığı Danıştay Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarı, Binali Yıldırım tarafından TBMM Başkanlığı’na gönderildi.
Bu tasarının yasalaşması halinde zaten tarlada kalan yargı bağımsızlığı tamamen bitecek. Kanunla birlikte Danıştay ve Yargıtay’daki daire sayıları azaltılacak, üyelere 12 yıl görev süresi sınırı getirilecek ve not uygulaması geri getirilecek.
Hakim ve savcılara dair not uygulaması AKP tarafından 2011 yılında, AB uyum yasaları çerçevesinde “Hakimlerin bağımsızlığını teminat altına alıyoruz” denilerek kaldırılmış, yargı kararlarının Yargıtay’a tabi olmayacağı iddia edilmişti.
Üye Sayıları Azaltılacak
Kanun teklifi, Yargıtay ve Danıştay’daki üye sayılarının azaltılmasını öngörüyor. 20 Temmuz’da yürürlüğe girecek olan ve uzun yargılama ve adil yargılama hakkının ihlali anlamına gelen İstinaf Mahkemeleri ile Danıştay ve Yargıtay’ın iş yükünün hafifleyeceği iddiası ile üye sayıları azaltılacak.
17 dairesi olan Danıştay’da daire sayısı 10’a inecek; 46 dairesi olan Yargıtay’da ise 24 daire kalacak. İlk aşamada 79 Danıştay, 216 Yargıtay üyesi tasfiye edilecek.
Böylece Saray-AKP iktidarı istediği kararları alamayacağı üyeleri uzaklaştırmış olacak. Hakim ve savcıların görev yerlerine dair son değişiklikte Tuzluçayır Cami-Cemevi, Ethem Sarısülük ve Ermenek gibi davaların görüldüğü mahkemelerin hakimlerinin görev yerleri değiştirilmişti.
12 Yıllık Görev Süresi
Kanun yasalaşırsa Yargıtay ve Danıştay üyelerinin görev süresi 12 yıl ile sınırlandırılacak. Böylece Saray-AKP iktidarı istemediği üyelerin bir kısmını üye sayısını azaltarak tasfiye ederken kalanının görev süresi sınırına takılmasını sağlayacak.
Sözlü Sınav
Hakim savcı atamalarında mülakat ve yazılı sınavlara bir de sözlü sınav eklenecek. Böylece daha önce mülakatta yapılan elemelere bir de sözlü sınav elemesi eklenecek.
Not Uygulaması
2011’de kaldırılan Yargıtay tarafından incelenen dosyalarda ilgili hakim ve savcılar hakkında not verilmesine ilişkin uygulama tekrar gelecek.
Bu uygulamaya göre kanun yolu incelemesi yapan istinaf ve temyiz mercileri kanunda belirtilen ilkeler doğrultusunda hakim ve savcılar hakkında kanun yolu değerlendirme formu düzenleyecek ve bu formlar hakim ve savcıların terfilerinde dikkate alınacak unsurlardan biri olacak.
Kanun teklifi ile ilgili görüşlerini sorduğumuz Halkevleri Hukuk Dairesi’nden Av. Tonguç Cankurt, yasanın AKP’nin yargıda tamamen kontrol sağlaması için düzenlendiğini vurgularken şunları kaydetti:
Yasanın AKP’nin yargıda tamamen kontrol sağlaması için düzenlendiği çok açık. Bu nedenle büyük çaplı bir tasfiye ile birlikte hakim ve savcıların mesleğe kabul edilmelerinde de yeni denetim mekanizmaları getiriyor.
Şu haliyle an itibariyle yargıtay ve Danıştay’da bulunan tüm dosyalar AKP güdümündeki HSYK ve Cumhurbaşkanı tarafından yeniden düzenlenen Yargıtay ve Danıştay tarafından incelenecek. Bu da hükümetin istediği gibi kararlar çıkmasına olanak sağlayacak.